DİL VE KONUŞMA BOZUKLUĞU RİSKİ OLAN ÇOCUKLARDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR
Dil ve Konuşma Bozukluğu
Dil ve konuşma özrünün birçok tanımı bulunmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığının konuya ilişkin yönetmeliğinde konuşma özrü “Konuşmanın akışında, ritminde, tizliğinde, vurgularında, ses birimlerinin çıkarılışında, eklemlenişinde, artikülâsyonunda, anlamında bozukluk bulunmasına konuşma özrü denir” şeklinde tanımlanır.
TANIMLAMA VE DEĞERLENDİRME
http://blog.sascentre.com/
Konuşma özrünün düzeltilmesi ve konuşmanın geliştirebilmesi için konuşmadaki problemin doğru değerlendirilmesi gerekir. Ağır derecede kekemelik, işitme özrüne bağlı konuşma problemi, damak ve dudak yarıklığı gibi bazı konuşma ve dil problemleri çok belirgindir. Fakat bazı konuşma problemleri bu kadar belirgin olmayabilir.
Eğitim yönünden konuşmanın değerlendirilmesi ve teşhis konulabilmesi için
tarama ve vaka incelemesi olmak üzere iki aşamalı bir yol izlenir.
1.Tarama
Konuşması yaşına ve cinsiyetine uygun olanla olmayanı ayırmak için yapılan bir değerlendirmedir. Genellikle rehberlik ve araştırma merkezi uzmanlarınca yapılır. Taramalar değişik araç gereçlerle yapılabilir.
Taramada çocuk, önceden hazırlanmış bir konuda konuşturulur. Konuşmayı uzman dinler ve gözler. Konuşmada yaşına ve cinsiyetine uymayan noktalar varsa bunu bir işaretle belirler. Taramalarda genel olarak 5–6 cümlelik testler kullanılır. Okuma bilenlere testlerdeki cümleler okutulur. Okuma bilmeyenler ise uzmanın söylediklerini tekrar eder.Tarama ön hazırlık, uygulama ve değerlendirme olmak üzere üç aşamadan oluşur.
2.Tanılama-Vaka İncelemesi
Konuşma özrünün türünü, derecesini, hayatını nasıl etkilediğini, özrün nedenlerini, sağaltımın güçlüğünün kestirilmesini, hangi yöntemlerin kullanılabileceğini kararlaştırmaya yardımcı olacak bilgileri toplayıp değerlendirmeye vaka incelemesi denilir. Vaka incelemesi, özre tanı konması rehberlik ve araştırma merkezlerinde, üniversitelerde hastane ve kliniklerde uzmanlarca yapılır.
Eğitim yönünden konuşmanın değerlendirilmesi ve teşhis konulabilmesi için
tarama ve vaka incelemesi olmak üzere iki aşamalı bir yol izlenir.
1.Tarama
Konuşması yaşına ve cinsiyetine uygun olanla olmayanı ayırmak için yapılan bir değerlendirmedir. Genellikle rehberlik ve araştırma merkezi uzmanlarınca yapılır. Taramalar değişik araç gereçlerle yapılabilir.
Taramada çocuk, önceden hazırlanmış bir konuda konuşturulur. Konuşmayı uzman dinler ve gözler. Konuşmada yaşına ve cinsiyetine uymayan noktalar varsa bunu bir işaretle belirler. Taramalarda genel olarak 5–6 cümlelik testler kullanılır. Okuma bilenlere testlerdeki cümleler okutulur. Okuma bilmeyenler ise uzmanın söylediklerini tekrar eder.Tarama ön hazırlık, uygulama ve değerlendirme olmak üzere üç aşamadan oluşur.
2.Tanılama-Vaka İncelemesi
Konuşma özrünün türünü, derecesini, hayatını nasıl etkilediğini, özrün nedenlerini, sağaltımın güçlüğünün kestirilmesini, hangi yöntemlerin kullanılabileceğini kararlaştırmaya yardımcı olacak bilgileri toplayıp değerlendirmeye vaka incelemesi denilir. Vaka incelemesi, özre tanı konması rehberlik ve araştırma merkezlerinde, üniversitelerde hastane ve kliniklerde uzmanlarca yapılır.
http://www.youtube.com/watch?v=apesO3pRFaY
EĞİTİMLERİ
http://kurumsal.lilayazilim.com/?a=139
Dil ve konuşma problemi olan çocuklarda öncelikle bozukluğun türü ve derecesi bir uzman tarafından belirlenmelidir. Aile ve öğretmen, uzmanla işbirliği içinde olmalıdır. Bozukluğun nedeni belirlenmişse bu neden ortadan kaldırılmalı ya da mümkün olan en az düzeye indirilmelidir. Neden tıbbi bir sorundan kaynaklanıyorsa tıbbi müdahalenin yapılması sağlanmalıdır. İşitme kaybından kaynaklanan dil ve konuşma bozukluklarında KBB (Kulak, Burun, Boğaz ) uzmanından yardım alınmalı ve işitme cihazı kullanılmalıdır.
Eğitime geçmeden önceki bir diğer önemli nokta ise çocuğun probleminin farkına vardırılmasıdır. Çocuk problemini bilir ve terapiye istekli hale gelirse başarı oranı artacaktır.
Çocuğun daha iyi anlayacağı düşünülerek onunla bebekçe konuşulmamalıdır. Ona sürekli soru sormaktan vazgeçilmeli ve soru sorulması gerektiğinde cevabı kısa ve net olan sorular sorulmalıdır. Dil ve konuşma güçlüğü çeken çocukların aile bireyleri, öğretmeni ve çevresindeki diğer bireyler onunla konuşurken dikkatle dinlemeli, göz teması kurmalıdır.
Eğitime geçmeden önceki bir diğer önemli nokta ise çocuğun probleminin farkına vardırılmasıdır. Çocuk problemini bilir ve terapiye istekli hale gelirse başarı oranı artacaktır.
Çocuğun daha iyi anlayacağı düşünülerek onunla bebekçe konuşulmamalıdır. Ona sürekli soru sormaktan vazgeçilmeli ve soru sorulması gerektiğinde cevabı kısa ve net olan sorular sorulmalıdır. Dil ve konuşma güçlüğü çeken çocukların aile bireyleri, öğretmeni ve çevresindeki diğer bireyler onunla konuşurken dikkatle dinlemeli, göz teması kurmalıdır.
Dil ve konuşma güçlüğü olan çocuğa yönelik planlanan eğitim etkinlikleri uygulanırken basitten karmaşığa, somuttan soyuta, yakından uzağa şeklinde bir yol izlenmelidir. Eğitime öğrencinin başarılı olduğu, en iyi bildiği noktalardan başlanmalıdır ki kendine güveni artıp motive olsun. Bireysel farklılıklar göz önünde bulundurularak sınıfın seviyesi sürekli kontrol edilmelidir. Hedefler ve hedef
davranışlar öğrencinin düzeyine göre belirlenmeli, uygun araç, gereç ve tekniklerle desteklenmelidir.
Öğretmen dil ve konuşma güçlüğü olan çocukların sınıftaki başarısını sağlamak ve onunla daha iyi iletişim kurabilmek için:
o Yüzü öğrenciye dönük olmalı ve onunla göz teması kurmalı,
o Konuşmanın akışına ve anlamına uygun abartısız jest ve mimikler kullanmalı,
o Uzun cümleler yerine basit, kısa ve kurallı cümleler kurmalı,
o Yüksek sesle konuşmamalı,
o Sözcükleri hecelememelidir.
o Yüzü öğrenciye dönük olmalı ve onunla göz teması kurmalı,
o Konuşmanın akışına ve anlamına uygun abartısız jest ve mimikler kullanmalı,
o Uzun cümleler yerine basit, kısa ve kurallı cümleler kurmalı,
o Yüksek sesle konuşmamalı,
o Sözcükleri hecelememelidir.
Yararlanılan Kaynak
http://www.megep.meb.gov.tr/?page=moduller
http://www.megep.meb.gov.tr/?page=moduller
Bu konuyu daha iyi anlayabilmek için aşağıdaki linke tıklayarak etkinliği görebilirsiniz.