OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU (OSB)
Otizm
Şiddetli ve semptomları genellikle azalarak da olsa hayat boyu devam eden bir problemdir. Bu problem çocuğun sosyal hayatını, iletişim becerilerini ve davranışları olumsuz yönde etkilemektedir. Ortaya çıkan tablonun şiddeti ve problem davranışların bir araya gelme şekli her çocukta farklıdır.
Onlar da Bizlerden Biri, Yarının Size Ne Getireceğini Bilebilir misiniz?
http://www.youtube.com/watch?v=Ek762Ru3-ZQ
BELİRTİLERİ
-Yaşıtlarıyla gelişimsel düzeyine uygun ilişkiler geliştirememe,
-Diğer çocuklarla eğlenme, ilgilerini ya da başarılarını kendiliğinden paylaşma arayışı içinde olamama,
-Sosyal ya da duygusal karşılık verememe,
-Konuşulan dilin gelişiminde gecikme ya da hiç gelişmeme,
-Basmakalıp ya da tekrarlı ya da özel bir dil kullanma,
-Taklitlere dayalı oyunları kendiliğinden oynamama,
-Eşyaların, oyuncakların parçalarıyla sürekli aynı şekilde uğraşma,
-Basmakalıp ya da tekrarlı hareketler sergileme (parmak şıklatma, el çırpma gibi).
-Yaşıtlarıyla gelişimsel düzeyine uygun ilişkiler geliştirememe,
-Diğer çocuklarla eğlenme, ilgilerini ya da başarılarını kendiliğinden paylaşma arayışı içinde olamama,
-Sosyal ya da duygusal karşılık verememe,
-Konuşulan dilin gelişiminde gecikme ya da hiç gelişmeme,
-Basmakalıp ya da tekrarlı ya da özel bir dil kullanma,
-Taklitlere dayalı oyunları kendiliğinden oynamama,
-Eşyaların, oyuncakların parçalarıyla sürekli aynı şekilde uğraşma,
-Basmakalıp ya da tekrarlı hareketler sergileme (parmak şıklatma, el çırpma gibi).
ÖZELLİKLERİ
http://www.e-psikiyatri.com/category/otizm-cocuk
ÖZ BAKIM
Öz bakım becerilerinin kazandırılabilmesi için çocuğun önceden gerçekleştirmesi gereken ön koşul beceriler vardır. Bunlar; el göz koordinasyonu, hareketleri taklit etme, görsel dikkat, basit yönergeleri anlama gibi büyük ve küçük kasların kullanımını gerektiren becerilerdir. Bu beceriler yoksa öncelikle bu becerilerin kazandırılmasına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
Öz bakım becerilerini kazandırırken beceri analizi yöntemi kullanılır. Beceri analizinde, kazandırılmak istenen beceriler küçük, öğretilmesi kolay alt beceri basamaklarına (işlem basamaklarına) ayrılır. (Bakınız: Zihinsel yetersizliği olan çocukları desteklemede dikkat edilecek noktalar tablosu.)
Gerekirse, OSB olan öğrencinin takip edebilmesi için resimli beceri analizleri hazırlanarak çocuğun görebileceği bir yerde tutulmalıdır (Örn: Okula giriş sırasında gerçekleştirilmesi gereken ayakkabı çıkarma, okul ayakkabısı giyme, dışarıda giydiği ayakkabıyı dolabına koyma, kabanını çıkarıp asma gibi beceri basamaklarını içeren resimli beceri analizi okul girişine asılabilir).
Öz bakım becerilerinin kazandırılabilmesi için çocuğun önceden gerçekleştirmesi gereken ön koşul beceriler vardır. Bunlar; el göz koordinasyonu, hareketleri taklit etme, görsel dikkat, basit yönergeleri anlama gibi büyük ve küçük kasların kullanımını gerektiren becerilerdir. Bu beceriler yoksa öncelikle bu becerilerin kazandırılmasına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
Öz bakım becerilerini kazandırırken beceri analizi yöntemi kullanılır. Beceri analizinde, kazandırılmak istenen beceriler küçük, öğretilmesi kolay alt beceri basamaklarına (işlem basamaklarına) ayrılır. (Bakınız: Zihinsel yetersizliği olan çocukları desteklemede dikkat edilecek noktalar tablosu.)
Gerekirse, OSB olan öğrencinin takip edebilmesi için resimli beceri analizleri hazırlanarak çocuğun görebileceği bir yerde tutulmalıdır (Örn: Okula giriş sırasında gerçekleştirilmesi gereken ayakkabı çıkarma, okul ayakkabısı giyme, dışarıda giydiği ayakkabıyı dolabına koyma, kabanını çıkarıp asma gibi beceri basamaklarını içeren resimli beceri analizi okul girişine asılabilir).
DİL GELİŞİMİ
http://www.engelsizdunyam.org/t21835/
- OSB olan çocuklar başkaları ile etkileşim kurmada zorluk yaşarlar. Bunun için kendisine yakın olan bir arkadaşı ile yapabileceği etkinlikler düzenlenmelidir.
- İletişim kurarken karşısındakine boş gözlerle bakma, göz kontağı kurmama gibi davranışlar (yana ya da aşağı yukarı bakma) gözlenebilir. Bu durumda çocuğun çenesinden tutularak yumuşak bir hareketle başının konuşan kişiye döndürülmesi ve karşısındakine bakması sağlanmalıdır.
BİLİŞSEL GELİŞİM
http://www.muzikveotizm.com/?page_id=218
- OSB olan çocuğun etkinliğe hazırlanmasını sağlayacak basit kontrol listeleri düzenlenebilir.
- OSB olan çocuklara yönelik kullanılan cümlelerin basit, kısa olmasına dikkat edilerek jest ve mimiklerle cümleler daha dikkat çekici hale getirilmelidir.
- Yönerge verilirken, kısa ve net ifadeler kullanılmalıdır. Yönergeler sadece işitsel olmamalıdır. Bunun yanında kart, resim veya nesnelerle desteklenmelidir.
- OSB olan çocuklara bir etkinliğin ne kadar süreceği (örneğin, çizgi çalışması için beş satır yazması gerektiği belirginleştirilerek sınır konulması) konusunda bilgi verilmelidir.
- OSB olan çocuklara yönelik kullanılan cümlelerin basit, kısa olmasına dikkat edilerek jest ve mimiklerle cümleler daha dikkat çekici hale getirilmelidir.
- Yönerge verilirken, kısa ve net ifadeler kullanılmalıdır. Yönergeler sadece işitsel olmamalıdır. Bunun yanında kart, resim veya nesnelerle desteklenmelidir.
- OSB olan çocuklara bir etkinliğin ne kadar süreceği (örneğin, çizgi çalışması için beş satır yazması gerektiği belirginleştirilerek sınır konulması) konusunda bilgi verilmelidir.
https://www.youtube.com/watch?v=6yymk4zGzbg
SOSYAL DUYGUSAL GELİŞİM
http://www.genelsaglikbilgileri.com/otizm/
- OSB olan çocuklara, akranlarıyla bir arada olabileceği etkinliklerde görevler verilmeli, rol ve sorumluluklarının neler olduğu kendisine açıklanmalıdır.
- Çocuğun duygusal tercihleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Çocuğun tercihi, sınıfta yapılan etkinliğe katılımını doğrudan etkileyebilir (Örneğin: Çocuğun mavi renge takıntısı varsa mavi kalem ile yazı yazdırmak gibi).
MOTOR GELİŞİM
http://www.acunn.com/saglik/bebek-ve-cocuk-sagligi
- OSB olan çocuklar denge ile ilgili sorunlar yaşayabilirler. Akranlarına göre dengelerini daha kolay kaybedebilirler. Bu gibi durumlarda öğrenciye bireysel destek sağlanmalıdır.
- Kâğıt kesme, kutu içine küp atma ve ipe boncuk dizme gibi ince motor becerilerinin de oldukça zayıf olduğu gözlenmektedir. Bu durumda OSB olan çocuğa fiziksel yardım ve model olma gibi yardımlar uygulanarak aşama aşama bağımsızlaşması sağlanmalıdır (beceri öğretiminde olduğu gibi).
Otizmli Çocukların Annelerinin Yaşam Öyküsü
- Kâğıt kesme, kutu içine küp atma ve ipe boncuk dizme gibi ince motor becerilerinin de oldukça zayıf olduğu gözlenmektedir. Bu durumda OSB olan çocuğa fiziksel yardım ve model olma gibi yardımlar uygulanarak aşama aşama bağımsızlaşması sağlanmalıdır (beceri öğretiminde olduğu gibi).
Otizmli Çocukların Annelerinin Yaşam Öyküsü
http://youtu.be/n7RjpEJ6TCM
Yararlanılan Kaynak
http://www.megep.meb.gov.tr/?page=moduller
http://ttkb.meb.gov.tr/
http://www.megep.meb.gov.tr/?page=moduller
http://ttkb.meb.gov.tr/